de lokale radio eind jaren 80 en jaren 90
Raad van Niet-Openbare Radio's
In mei 1988 heeft de Vlaamse executieve de voorzitter en de leden benoemd van de Raad van Niet-Openbare Radio's. Deze raad heeft tot taak de gemeenschapsminister van cultuur te adviseren in verband met de erkenning en de intrekking of schorsing van de erkenning van de niet-openbare radio's.
De raad werd samengesteld uit een voorzitter en 18 leden. De helft van de leden werd benoemd op voordracht van de erkende niet-openbare radio's De resterende leden werden aangeduid door de Vlaamse executieve.
Voorzitter:
Patrick Matthijs (Tienen)
Leden:
Jan Ceuleers, gemeenschapsminister, administrateur-generaal BRT (Kortenberg)
Anne Herman (Veltem)
Mario Verstraete (Zele)
Jules Albrechts (Oud-Heverlee)
Chris Taes, CVP (Kortenberg)
Paul Van de Velde, medewerker cultuurcel, (Meise)
Freddy Van Massenhove, PVV, kabinetsmedewerker Herman Decroo (Sint-Martens-Latem)
Pierre Ruyffelaere, PVV (Gent)
Patrick Herroelen, medewerker Bond van Vormings- en Ontwikkelingsorganisaties (Melsbroek)
Herman Van Pelt, docent UIA en KUL (Leuven)
Guy Korthoudt (Antwerpen)
Johan Van Overbeke, COBRA (Hasselt)
Marc Van De Voorde, journalist (Brugge)
Jan Balliauw, journalist, Radio Centraal (Beveren)
Jan Van Assche, Radio Zoniën (Hoeilaart)
Micheline Cortois, voorzitter VEBORA (Vilvoorde)
Freddy Neyts, Radio Contact, lid VEBORA (Brussel)
Eddie Box, lid VEBE (Tongeren)
De samenstelling van de raad werd meerdere malen gewijzigd.
Decreet Chevalier-Van Rompuy
In 1990 werd er een verbod op een ketenvorming opgelegd en werd radioreclame toegelaten op de BRT. Ook de benaming niet-openbare radio werd veranderd in de benaming lokale radio. Dit
gold ook voor de Raad van Niet-Openbare Radio's die toen de Raad van Lokale Radio's werd genaamd. Net zoals eerder werden er een hele hoop eisen opgelegd aan deze lokale radio's. In het decreet
Chevalier-Van Rompuy stond beschreven dat lokale radio's moesten beschikken over een eigen herkenningsmelodie, een grafisch logo, een roepnaam, onafhankelijk zijn ten opzichte van politieke
partijen, enz... Bovendien werd enkel streekgebonden reclame en sponsoring toegelaten en moest de radio geëxploiteerd worden door een vzw die zich enkel bezig hield met lokale radio. De vzw mocht
geen andere lokale radio's exploiteren. De voornaamste taak van de lokale radio bestond uit gerichtheid op de lokale gemeenschap aangevuld met een verscheidenheid van informatie, animatie,
vorming en ontspanning. De nieuwsuitzendingen van de lokale radio moest rekening houden met de journalistieke deontologie en voor 50 procent uit nieuws uit de eigen regio bestaan. De nadruk lag
binnen het decreet Chevalier - Van Rompuy dus vooral op het lokale karakter van deze radio's en het tegengaan van ketenvorming.
Blokkering van uitvoeringsbesluiten door Patrick Dewael
In 1990 ontstond even een etherchaos. Het arbitragehof besliste op 3 mei 1990 dat niet de nationale RTT, maar de regionale overheid bevoegd werd om de technische vergunningen voor lokale radio's af te leveren. De bepalingen waren in strijd met een staatshervorming. Meer bepaald vernietigde het arbitragehof de artikels 3,10 en 11 van wet op de radioberichtgeving uit 30 juli 1987. In artikel 3 stond dat niemand een zender mocht bezitten of gebruiken zonder vergunning. Je kon dus aannemen dat uitzenden zonder vergunning vanaf toen wel mocht.
Er was toen nog geen wettelijk kader om die technische bevoegdheid van het ministerie van cultuur te regelen. Een voorstel van een Kninklijk Besluit werd op 15 maart 1990 al aan de drie gemeenschappen gezonden. De Franstalige en Duitstalige gemeenschap hadden gereageerd na zes dagen.
Het decreet werd geruime tijd geblokkeerd door minister Dewael. Op de hoofdpagina van De Gazet Van Antwerpen van 15 juli 1991 (zie artikel hieronder - derde kolom) verklaarde minister Eric Van Rompuy dat Patrick Dewael weigerde een aantal uitvoeringsbesluiten te nemen omdat hij ketenradio's in bescherming nam. Eric Van Rompuy zag een duidelijke binding tussen Patrick Dewael, Freddy Neyts en de PVV (nu Open VLD). Van Rompuy vond dit een gevaarlijke ontwikkeling dat een minister poogde een democratisch gestemd decreet te boycotten om privé-belangen en partijpolitieke vriendjes te beschermen.
Gazet Van Antwerpen - 15 juli 1991
Het gevolg was dat Waalse radio's hun vermogen begonnen op te schroeven. De Vlaamse lokale radio's begonnen ook hun vermogen op te drijven en zelf radio's zonder vegunning begonnen uit te zenden onder de 100 MHz.
Nieuwe erkenningsronde 1988
Ondertussen werd het terug tijd voor een nieuwe erkenningsronde. Die verscheen begin 1988. Kandidaten kregen exact twee weken de tijd om hun dossier in te dienen. De erkenningen werden uitgereikt begin 1990 en het trad in werking op 13 oktober 1990. Deze keer nam de overheid twee jaar de tijd om de dossiers te beoordelen. Eerst bracht de Raad voor Niet-Openbare Radio's een pre-advies uit, daarna een advies en daarna ging een ministeriële interkabinettenwerkgroep zich erover buigen.
Gemeenschapsminister Patrick Dewael wilde zo snel mogelijk erkenningen geven aan Vlaamse agglomeratieradio's. Dit zouden radio's zijn die een groot bereik zouden krijgen. Dewael had de decretale regeling voorzien om het Koninklijk Besluit te wijzigen, echter deze waren niet wettelijk volgens toenmalig PTT minister Freddy Willockx. Hij was verantwoordelijk voor technische toelating. Er kwamen toen geen agglomeratieradio's in Vlaanderen. Bovendien druiste dit project ook in tegen de geest waarin een paar jaar geleden de lokale radio's tot stand waren gekomen, aldus Willockx.
Volgens de CVP (nu CD&V) had de lokale radio een gemeenschapsfunctie die bijdraagt tot de vorming, informatie en ontspanning van de buurt. De PVV (nu Open VLD) wilde dit veranderen in landelijke commerciële radio.
Op 31 januari 1990 heeft de Vlaamse regering een werkgroep gevraagd de binnenkomende dossiers grondig te onderzoeken. Die werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van Dewael, Sauwens, Lenssens en Dewulf heeft bij haar onderzoek een aantal opgestelde principes gehanteerd. Volgens het eerste principe vielen de radio's die aan ketenvorming doen uit de boot. Dit gold ondermeer voor COBRA die 17 dossiers samenstelde. Deze werden onontvankelijk verklaard. Volgens het tweede principe hadden de bestaande radio's voorrang op nieuwe dossiers. Volgens het derde principe kregen radio's die een frequentie moesten delen een volledige frequentie als die beschikbaar was. Het vierde principe meldde dat een radio niet in aanmerking kwam als een lid van de raad van beheer ook lid was van een andere radiovereniging. Er werd ook onderzocht aan radio's die aan hun eigen naam een gemeenschappelijke naam toevoegden, radio's met eenzelfde roepnaam, radio's die zich richtten tot Nederland, radio's die in Nederland op de kabel zaten of in de samenstelling van hun raad van beheer teveel Nederlanders telden.
Het nieuwe frequentieplan vermeldde enkel frequenties tussen 104,90 en 107,90 MHz. Men kon een voorkeurfrequentie aangeven uit dat plan.Omdat er meer aanvragen waren dan beschikbare frequenties had men bij het uitreiken van de erkenningen toch frequenties uit de de tussenband 100,10 - 104,80 MHz toegekend. Zeer kort daarna kwam er een nieuwe mini-erkenningsronde omdat intussen het beruchte decreet-Van Rompuy van kracht was geworden waarbij elke radio een unieke roepnaam moest hebben. Die mini-erkenningsronde concentreerde zich vooral op die unieke roepnaam. Voor 395 lokale radio's, waaronder 54 nieuwe, kon een frequentie worden gevonden. 157 radio's moesten van frequentie veranderen.
De situatie in Wallonië versus Vlaanderen
De situatie in Vlaanderen en Wallonië was dus verschillend. In Vlaanderen was het zendbereik beperkt voor alle lokale radio's tot een achttal kilometer en lag de focus op het brengen van lokale programma's voor de gemeenschap. In Wallonië werden commerciële netwerken toegelaten die mochten uitzenden over een ganse agglomeratie.
Het gevolg is dat vele Vlaamse radiozenders aan de taalgrens werden gestoord door de Franstalige omroepen. Zo had BEL RTL toen in Brussel op 104,00 MHz een vermogen van 5000 Watt gekregen. Met dit vermogen werd onder andere Radio Centraal te Antwerpen, toen uitzendend op 103,90 MHz, flink gestoord.
Terwijl in Wallonië een handvol netwerkradio's uitzonden zoals Radio Contact, Radio BEL RTL, Radio Nostalgie, Radio NRJ en Fun Radio werden in Vlaanderen netwerkradio's in 1991 verboden door het decreet van Van Rompuy. Het Vlaamse Radio Contact-netwerk moest toen een stap achteruit zetten want alle filialen moesten terug hun oospronkelijke benaming gebruiken. Echter door de jingle Radio Contact te beschouwen als reclame kon de nieuwe regeling worden omzeild.
17 NOVEMBER 1991/DE DAG DAT DE DOLFIJN STIERF
__________________________________________
uit de krant van 1991:
------------------------------------
De sticker met het blauwe dolfijntje,symbool voor radio contact mag binnekort van de auto's worden geweekt.Contact Vlaanderen houdt op 17
november op te bestaan.Voor de 22 radio's met die naam,valt de dienstverlening van radio contact dan volledig weg.Een deel van de radio's zegt graag onafankelijk te worden.Omdat zij al langer problemen hadden met de koers die verantwoordelijken van contact in Brussel volgden.
de keten contact staat al geruime tijd onder druk,zowel extern als intern.Het is dus logisch dat de keten dus gewoon ophoudt te bestaan.
"Verder gaan heeft gewoon geen zin"vertelt een verantwoordelijke.De contact groep stond een moelijke toekomst te wachten,Omdat zij niet meer conform het nieuwe decreet op de lokale radio's verzorgt.Het radiodecreet van Erik Van Rompuy(cvp) en Pierre Chevalier(sp)Verbiedt in de toekomst een vergunning toe te kennen aan radio's onder dezelde naam,eenzelde logo en hetzelde format uitzenden.Dat contact nu ophoudt,heeft zo zijn redenen,de timing mag niet verloren gaan,volgens een contact bron.Ook erik Van Rompuy bevestigt:"Ik heb het nieuws ook vernomen.Dat contact ophoudt lijkt me logisch volgens de nieuwe wet".Nog thans had Freddie Neyts(voorzitter van contact) nog onlangs gezegd"We blijven doorgaan".
Contact zou op 17 november een landelijk programma uitzenden dat,zo zeggen medewerkers van contact,zich met name richt op de cvp-mediadeskundigevan het decreet.Van Rompuy"ook dat heb ik vernomen,ik wel wel eens zien of alle contact radio's daaraan meedoen".
Contact heeft 2 satelieten afgehuurd en zou via deze één en hetzelde protestprogramma op 17 november naar de 22 radio's doorseinen.
Van Rompuy"technisch gezien is zoiets misschien mogelijk maar of het ook practisch zo ver komt.Ik kreeg al een brief van contact Oostende die zich verontschuldigen t.o.v. mij en zegt aan de grote manifestatie niet te zullen deelnemen.
een groot deel van de contact radio's is bezig zich conform te stellen naar de nieuwe wet.de meesten moeten nu een eigen naam en beginnen eigen programma's en platenlijsten samen te stellen.Vroeger werd alles door contact geregeld.De keten contact heeft sinds de goedkeuring van het decreet diverse stappen ondernomen om dit"onheil" af te wenden.Wat nog best lukte was de ludieke aktie van de luisteraars zelf.De contact-luisteraars werden een half jaar geleden er toe aangespoord persoonlijk het privé-telefoonnummer te teisteren van de gevisseerde cvp-Erik Van Rompuy en t.o.v.hem hun ongenoegen te uiten over het verdwijnen van de keten.Van Rompuy leidde een proces in tegen contact omdat deze zijn privacy schond.Van Rompuy kreeg 2 weken geleden gelijk van de rechtbank.Tweede aktie van contact was het proces van Freddie Neyts (voorzitter contact en echtgenoot van Annemie Neyts)bij het arbitragehof.Opvallend daarbij was dat Neyts geen steun kreeg van Vebora.Een groep doe normaal de belangen van de lokale radio verdedigt.De laatste tijd keert vebora zich nogal tegen de contact-directie en zet diverse contact stations ertoe aan een autonome koers te varen.Ook dit ingediende verzoek tot schorsing werd verworpen.Derde aktie van contact was een poging om zich aan te passen aan de wet.Alle contact radio's zouden een nummer krijgen.Ook daaraan zouden sommigen niet willen deelnemen.vb:Contact Lokeren veegde het voorstel van tafel"Dit is de ene keten vervangen door een andere".
De IPB die de reclameregie verzorgde vind het bezonder jammer dat de keten zichzelf oplost.Contact zit gebeiteld in een bijzondere expansieve markt,aldus een woordvoeder.Volgens de regie luisteren er 877.000 Vlamingen en Brusselaars naar contact.Dit is toch 18,6 van de Vlaamse bevolking.
